Waar heeft Jan gewoond?

In eerste instantie natuurlijk in Duitsland zo zien wij dat nu. Toendertijd lag het even iets anders, het nu bekende Duitsland bestond nog niet. Het waren allerlei graafschappen, hertogdommen, stadstaten, koninkrijken, bisdommen en wat dies meer zijn. Jan zou geboren zijn in 1785 in Scharrel. De volgende link geeft aan hoe de situatie in 1789 was, als u op de kaart klikt komt u op een overzicht van plaatsen. Scharrel ligt in het Saterland (Fürstbistum Münster). Als u wat meer wilt weten over het Saterland (even naar beneden scrollen) klikt u op die naam. In dit overzicht wordt ook de plaats Lorup genoemd daar komt de familie Olliges vandaan en zijn uitgewaaierd over enkele plaatsen in de omgeving waaronder Scharrel. Maar Jan heeft voor Nederland gekozen ook weer niet het huidige Nederland maar de situatie in 1808 van het Koninkrijk Holland onder Lodewijk Napoleon (1806-1810). En het vreemde van de situatie in die periode was dat Scharrel in het Amt Cloppenburg lag en in die tijd het amt Vechta , Cloppenburg en Wildeshausen in 1803 bij Oldenburg ging horen. Deze 3 amten met het hertogdom Oldenburg waren nu door het Koninkrijk Holland bezet dus op het moment dat Jan naar Nederland vertrok, was hij eigenlijk al "Nederlander". Kennelijk durfde hij nu de grote stap aan om naar het westen van het Koninkrijk Holland te gaan. Om u een idee te geven hoe de situatie was citeer ik : Niettemin, tijdens de voorlaatste fase van de Franse tijd – toen Lodewijk Napoleon hier geïnstalleerd was als Koning van Holland – hielden de Nederlanders nog enige jaren een deel van Noordwest-Duitsland – onder andere Oostfriesland en Oldenburg – bezet. Het betrof gebieden die in 1806 door Hollandse troepen werden veroverd nadat Napoleon de Pruisen bij Jena had verslagen. Oostfriesland alsmede enige daaraan grenzende gebieden (Jever, Varel en Knyphausen) werden daarna bij het Koninkrijk Holland ingelijfd. (C.J. Lammers Nederland als bezettende mogendheid 1648-2001)

Als u op de onderstaande afbeelding klikt komt u op de site van het Instituut voor Nederlandse Geschiedenis met een gedeeltelijke transcriptie van het onderstaande beeld. (zie Besluiten)

Wat waren zijn beweegredenen dan, ik vermoed toch gewoon economische redenen en waarom dan de Schermer en met name Driehuizen. Dat is helemaal zoeken naar een speld in een hooiberg. Ik vermoed dat hij contact heeft gehad met Johannes Loo van Haselunne, een plaatsje in de omgeving van Lorup. Hij was ook kleermaker en trouwde in 1808 voor de RK kerk te Noordeinde met als woonplaats Driehuizen. Dat de katholieken elkaar opzochten en ter kerke gingen lijkt me voor de hand liggen en de contacten zijn dan snel gemaakt of waren nog aanwezig vanuit het oude land. Jan is voor de kerk getrouwd, ook te Noordeinde, door pastoor S.F. Mager, op 25 juni 1809 met Maria Rijsman uit Driehuizen. Haar vader was al overleden nl 22 september 1808. Voor 1807 moest de Dew Anderis Rijsma (de weduwe) paangeld en schot betalen en over 1808 moest Dew Anderis Rijsma alleen paangeld betalen en voor het eerst genoemd moest Jan Olgers 1/6 schot betalen over het jaar 1808 voor het huis, nummer 11. Hij woonde dus al een poosje in Driehuizen en kennelijk in het huis van de ouders van Maria (Maartje) Rijsman. Dat hij 1/6 schot moest betalen maak ik op uit het Register van verkochte onroerende goederen namelijk op 15 februari 1808 verkoopt Anderis Reisma, ruim een half jaar voor zijn overlijden, het huis nr 11 aan Jan Zwaan. Een kleine twee maanden (1/6) is er dus Schot verschuldigd. Onder welke conditie er verkocht is, is van belang zoals we later zullen zien. De conditie luidt dat het huis nr 12 altijd en onverhinder zal hebben en behouden een rijpad na de wal en het secreet. Zijn schoonvader Andries Reijsman is inmiddels overleden en liet nog een huis na nummer 12. We lezen verder in het Register van verkochte onroerende goederen dat op de 12e van de sprokkelmaand 1810 de schoonzussen en zwagers (Jan,Pieter,Cornelis,Neeltje en Lijsabet Reijsman) een 5/6 portie van een huis en erve te Driehuizen zijnde no 12 aan Jan Olgers hebben verkocht. Maar waar is de echtgenote van Andries gebleven, zij was de wettige erfgenaam tenslotte maar die is op 5 februari 1810 overleden te Driehuizen en op 7 februari 1810 begraven te De Rijp. Uit het Schotboek blijkt verder dat Jan Olgers voor 1809 enz. gewoon paangeld gaat betalen. Hij heeft zich gevestigd!
HET HUIS NUMMER 12.
Waar lag dat nu precies in Driehuizen?
Het kadaster bestond nog niet. De eerste kadastrale kaart is uit 1817 en ik weet dat Jan Olgers half het jaar 1814 verhuisd is naar Akersloot. De kadastrale kaart uit 1817 van Driehuizen geeft toch voldoende houvast om aan te wijzen waar het huis nummer 12 stond. Om u een indruk te geven hoe Driehuizen in 1817 gesitueerd was de volgende beperkte plattegrond. Zoals gezegd Jan verhuisde en het pand nr 12 werd op 29 augustus 1815 verkocht aan Frederik Schermer voor f 300,00 de akte passeerde voor Notaris Cornelis Blaauw te Graft. Er werd een hypotheek gevestigd. In de Oorspronkelijk Aanwijzende Tafel is bij Frederik Schermer het nr. van het huis vermeld 12 en het nummer van het kadastrale plan 62. Het nummer 62 correspondeert weer met het nummer in de kadastrale kaart. Het driehoekige perceel verklaart de conditie dat er een rijpad naar de wal moest zijn en dat het secreet wat op nummer 11 lag bereikbaar moest zijn.
HET WONEN IN AKERSLOOT.
Ik heb al vermeld dat Jan Olgers half het jaar 1814 verhuisd is, ik maak dat op uit de aangifte van overlijden dd 22 februari 1814 van Louw de Wolf oud 21 jaren te Driehuizen waarin wordt vermeld dat Jan Ollegers naaste gebuur is van de overledene. Uit de geboorte aangifte van Arijaantje Admiraal met als moeder Neeltje Krom op 29 augustus 1814 te Akersloot blijkt dat Jan Ollegers ook naaste gebuur te zijn. In de tussenliggende periode moet hij verhuisd zijn. We maken nu even een sprongetje naar 1824 waarin Jan Olgers een pand koopt in de Molenbuurt in Akersloot en en passant wordt er vermeld dat hij een huis verkoopt aan de Waterzij te Akersloot. Uit het register van Eigenaren en Vruchtgebruikers blijkt dat Jan over 3 kadastrale nummers beschikt zijnde 333,334 en 335 zijnde tuin, huis en erve en een stuk weiland. Jan Olgers heeft hier tot aan zijn overlijden 5 januari 1828 gewoond.